Otomatik Genleşme Valfinin Tanımı ve Yapısı
Otomatik genleşme valfi,
modern soğutma sistemlerinde, özellikle değişken soğutma yüklerine karşı sabit
bir basınç sağlayarak sistemin verimli çalışmasını sağlar. Geleneksel el
kumandalı genleşme valflerinin, çevresel faktörlere bağlı olarak elle müdahale gerektirmesi,
bu tür valflerin verimliliğini sınırlar. Bu nedenle, otomatik genleşme valfleri
geliştirilmiştir. Bu valf, kompresör çalışırken evaporatöre sabit bir basınçla
soğutucu akışını düzenler ve bu sayede sistemdeki sıcaklık dalgalanmalarını
engeller.
Otomatik Genleşme Valfinin Çalışma Prensibi
Otomatik genleşme valfi,
diyafram ve yaylı bir mekanizma ile çalışır. Evaporatördeki basınç arttığında,
bu basınç yay tarafından karşılanır ve diyaframı yukarı doğru iterek valfi
kapatır. Basınç düştüğünde ise, yay tekrar diyaframı iterek valfi açar. Bu
şekilde, sistemde sabit bir basınç ve sıcaklık sağlanır. Soğutma yükü
arttığında, evaporatördeki buharlaşma oranı yükselir ve buna bağlı olarak
basınç artar. Artan basınç, valfi kapatarak soğutucu akışını kısıtlar, bu da
sistemin aşırı ısınmasını engeller.
Otomatik Genleşme Valfinin Kullanıldığı Alanlar
Otomatik genleşme valfleri,
düşük ve orta kapasitedeki soğutma sistemlerinde sıklıkla tercih edilir.
Özellikle ev tipi buzdolapları, küçük klima cihazları, su soğutucuları ve ısı
pompaları gibi sistemlerde yaygın olarak kullanılır. Bu valfler, soğutma yükü
sabit kalan sistemlerde, kılcal borunun sağladığı basınç düşüşüne benzer
şekilde çalışır. Ayrıca, kompresör durduğunda, alçak ve yüksek basınçları dengeleyerek
sistemin verimli bir şekilde çalışmasını sağlar.
Sistemdeki Basınç Dengesi ve Performans Üzerindeki Etkileri
Otomatik genleşme valfi,
kompresör kapasitesinin ve sistemin çalışma basıncının sabit tutulmasını
sağlar. Yük artışlarında, sistemdeki basınç düşüşünü telafi etmek için valf
açılır, ancak bu esnada valf daha az soğutucu geçişine izin verir. Bu durum,
sistemdeki soğutma kapasitesini düşürerek aşırı yüklenmeyi engeller. Soğutma
yükü arttığında, valf çalışarak evaporatördeki basınç dengesini sağlar ve
sistemin aşırı ısınmasını önler.
Otomatik Genleşme Valfinin Avantajları
- Düşük Maliyet: Otomatik genleşme
valfleri, geleneksel valf sistemlerine göre daha ekonomik çözümler sunar.
- Kolay Bakım ve Değişim: Bu valfler, bakım ve
değiştirme işlemleri açısından oldukça pratiktir.
- Güvenilir Çalışma: Düşük torklu kompresör
motorları ile uyumlu çalışarak, sistemin güvenilirliğini artırır.
- Yüksek Performans: Değişken soğutma
yüklerine rağmen, sistemin sabit bir sıcaklık ve basınçta çalışmasını
sağlar.
Kullanım Alanları ve Sistemdeki Rolü
Otomatik genleşme valfi,
genellikle soğutma kapasitesi 30 kW’dan düşük olan sistemlerde kullanılır. Bu
tür sistemlerde, soğutucu akışkanın doğru bir şekilde kontrol edilmesi ve
evaporatörün aşırı dolmasını önlemek önemlidir. Bu valfler, nem kontrolü ve su
soğutucularda donmayı önlemek amacıyla, buharlaşma sıcaklığını sabit tutarak
etkin bir rol oynar. Ayrıca, sistemdeki soğutucu akışkan türüne göre basınç ve
sıcaklık ayarlarının yapılması gerekir.
Otomatik Genleşme Valfli Soğutma Sistemlerinin Çalışma Prensibi
Soğutma sisteminde,
kompresörün emme hattından aldığı doymuş buhar, kondenserde yoğuşarak sıvı hale
gelir. Bu sıvı, soğutucu akışkan tankında toplanır ve otomatik genleşme valfi
aracılığıyla evaporatöre iletilir. Valf, sıvıyı doyma basıncına indirger ve
evaporatörde ısıyı emmesini sağlar. Sistemin çalışmaya başlamasıyla, evaporatör
çıkışındaki sıcaklık istenilen değere düştüğünde, elektrik motoru devresini
açarak kompresörü durdurur. Bu işlem, sistemin verimli bir şekilde çalışmasını
sağlar ve soğutma yüküne bağlı olarak tekrar başlar.
Otomatik genleşme valfleri, düşük maliyetli, güvenilir ve verimli çözümler sunarak, özellikle küçük ve orta büyüklükteki soğutma sistemlerinde kullanımı yaygın olan bir bileşendir. Bu valfler, soğutma yüklerinin değişken olduğu sistemlerde, sabit basınç sağlayarak hem sistem performansını artırır hem de enerji verimliliğini sağlar.
Otomatik genleşme valfli
soğutma sistemi
