Doğalgazın Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri

Doğalgazın Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri
DOĞALGAZIN ÖZELLİKLERİ

• Renksiz Kokusuz
• Zehirsiz
• Havadan Hafif
• Kuru
• Çevreci Havayı Kirletmeyen
• Patlama Özelliği Olan
• Sıvılaştırılan
• Depolanan
• Yanma Sonucu Atık Bırakmayan
• Otomatik Kontrollere Uygun
• Ön Hazırlıksız Yanabilen

DOĞALGAZ RENKSİZ-KOKUSUZDUR
 
• Doğal gaz renksiz ve kokusuz olması sebebiyle kaçakların hissedilmesi ve algılanması ancak özel alıcılarla algılanmaktadır bunun içinde kaçak tespitlerinde zorluklar ortaya çıkmaktadır.
 
• Gaz kaçağının anında hissedilmesi için kokusuz olan gaz BOTAŞ tarafından şu anda kullanılan THT ve TERSİYERBÜTİL MERKAP tan oluşan bir karşımla kokulandırılmaktadır.
 
• Koku Sarımsak kokusu ile çürük yumurta kokusuna benzer keskin bir kokudur. Kullanıcı tarafından kolayca hissedilebilir. yanmaya etki etmez.

DOĞALGAZ ZEHİRSİZDİR
 
• Bir çok gaz zehirlidir. Örneğin CO (Karbondioksit) çok az miktarı bile sağlık problemi yaratır. CO kandaki Oksijen ile yer değiştirerek kanın hücrelere taşınmasının engeller. Oksijensiz kalan hücrede ölüm başlar ve kaslarda laktik asit üretimi oluşur . oluşan asit kasların katılaşmasına sebep olduğundan hareket imkansızdır.
 
• Doğal gazın en önemli özelliklerinden birisi zehirsiz olmasıdır. Doğal gazın solunması halinde zehirleyici ve öldürücü etkisi yoktur. Ancak ortamda çok fazla birikmişse teneffüs edilecek oksijen azaldığından dolayı boğulma tehlikesi vardır

DOĞALGAZ HAVADAN HAFİFDİR
 
• Doğal gazın diğer önemli bir özelliği havadan hafif olmasıdır. Dolayısı ile hava içinde yükselme eğilimindedir. Gaz kaçakları hava ile karışmadan önce yükseklerde toplanır. Bu yüzden havalandırma bacalarından kolaylıkla dışarı atılabilirler.

DOĞALGAZ KURU BİR GAZDIR
 
• Bu özelliği dolayısıyla dişli bağlantılarda kurumayan sızdırmazlık malzemeleri kullanılmalıdır.

DOĞALGAZ TEMİZ VE ÇEVRECİDİR
 
• Çevreyi kirleten üç ana faktör doğal gaz dumanı içerisinde bulunmamaktadır. Bunlardan birincisi kükürt oksitlerdir. Bu madde duman gazındaki ve havadaki nemle, sülfürik aside dönüşür. 

Böylece hem kazan borularını, hem de asit yağmurları ile çevreyi aşındırır ve tahrip eder. Ayrıca solunması halinde insanlar için zehirleyici etkisi vardır. İkincisi is ve uçan kül parçacıklarıdır.
 
• Yanma ürünleri içinde bulunan ve çevreye zarar veren bir başka bileşen de Azot oksitlerdir Nox. Azot oksitler fiziksel rahatsızlıklara, gözlerde yanmaya ve yüksek dozda bulunduğunda boğulma hissine neden olur. Yanma ürünleri içinde NOx oluşumunun ana nedenlerinden biri yanma sıcaklığının yüksek olmasıdır. 

Doğal gaz ocak sıcaklıkları yüksek olup, NOx emisyonu da, eğer önlem alınmazsa, diğer yakıtlara göre daha az olmakla birlikte yine de önemli mertebededir. Bu yüzden atmosferik yakıcılı doğal gaz kazanlarında NOx emisyonunu düşürmek için yanma odasına alev soğutma çubukları yerleştirilmiştir.

DOĞALGAZDA PATLAMA ÖZELLİĞİ
 
• Doğal gaz kapalı bir ortanda ( hacimde) belli oranlarda karışır ve bu karışım ateşlenirse müthiş bir patlama meydana gelir. Patlamayla birlikte yanmada başlar.
 
• Patlama çok şiddetli olmakta binalarda sanki bomba etkisi yapmakta ve binaların yıkılmasına can ve mal kayıplarına sebep olmaktadır.
 
• Doğal gazın patlama sınırı kapalı hacimde % 5-15 arasındadır. Kapalı hacme % 5-15 arasında bir hacimde gaz yayılırsa patlama kaçınılmazdır.

DOĞALGAZ SIVILAŞTIRILABİLİR
 
• Türkiye Rusya dan alınan doğal gaza ilave olarak ve tek yere bağımlı olmamak için 14 Nisan 1998 de Cezayir le anlaşma yaparak sıvılaştırılmış doğal gaz taşınmasına başlanmıştır.
 
• LNG (Liquefied naturel gas) olarak adlandırılan sıvı gaz gemilerle taşınarak Marmara Ereylisine boşaltılmaktadır. Buradan da boru hattına verilmektedir.
 
• Doğal gaz da ki metan -161,5 C de 1/586 oranında küçülür. Sıvı tanklarında ise ortalama %85 sıvı fazdadır.
 
• Sıvılaştırılmış doğal gaz 270-300 m uzunluğunda yatay silindirik membaranlı yatay tanklarla taşınır.

DOĞALGAZIN DEPOLANMASI
 
• Doğal gazın en tercih edilen depolama şekli yeraltındaki tabii boşluklar ve süngerimsi tabakalara basınç altında depolanmasıdır.
• Depolama alanları olarak
• Yer altı su gölleri
• Yer altı tuz yatakları
• Yer altı yapay boşluklar
• Terk edilmiş madenler
• Bitmiş doğal gaz ve petrol yatakları

DOĞALGAZIN KONTROLLÜ
 
Doğal gaz yakıcıları tamamen otomatik kontrollü, insana gerek duymadan ve emniyetli bir şekilde çalışırlar. Devreye çabuk girip, devreden çabuk çıkabilirler.Doğal gaz kazanları yüksek verimlidir: Doğal gazlı kazanlarda ısıl verim de yüksektir. 

Bir kazanın ısıl veriminin yüksek olması, kazanı terk eden duman gazlarının sıcaklığının düşük olmasına bağlıdır. Fuel oil veya kömür yakılması halinde, daha önce sözü edilen, kükürt oksitlere bağlı asit korozyonu nedeniyle duman sıcaklıkları fazla düşürülmez. 

Halbuki doğal gazda böyle bir sorun olmadığından daha verimli kazanlar yapmak mümkündür. Nitekim doğal gazlı döküm kazanlarda ısıl verim %93-96 gibi çok yüksek değerlere çıkabilmektedir.

DOĞALGAZ EKONOMİKTİR

Bütün bu temizlik, depolama, yakıt hazırlama ve kül atma maliyetleri göz önüne alınırsa, doğal gaz yakılmasının gerek yatırım, gerekse işletme maliyetlerinde önemli kazançlar sağladığı söylenebilir. 

Yapılan bir çalışmaya göre doğal gaz yakılması halinde sadece işletme giderlerinde Fuel oile oranla yıllık tüketiminin %1'i mertebesinde bir tasarruf sağlanmaktadır. Kömür olması halinde bu kazanç çok daha yüksek olacaktır. 

Kazan verimlerindeki artışlar da dikkate alındığında doğal gazın diğer yakıtlara göre en az %10 mertebesinde ilave işletme ekonomisi sağladığı söylenebilir.

Sonraki Yazılar
« Prev Post
Önceki Yazılar
Next Post »